Logistics là gì? Tất tần tật về ngành cho người mới bắt đầu

Bạn đang tìm hiểu logistics là gì và vai trò của nó trong nền kinh tế hiện đại? Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện, từ định nghĩa chuẩn, phân biệt với chuỗi cung ứng, đến các hoạt động cốt lõi trong lĩnh vực xuất nhập khẩu. Đồng thời, hãy cùng PTN Log khám phá những cơ hội việc làm hấp dẫn và các kỹ năng cần thiết để thành công trong ngành. Đọc ngay!

Logistics là gì? Định nghĩa chính xác nhất

Để hiểu đúng ngành, trước hết chúng ta cần trả lời câu hỏi cốt lõi nhất.

Định nghĩa logistics chuẩn

Vậy theo các chuyên gia quốc tế, logistics là gì? Theo định nghĩa từ CSCMP, khái niệm logistics được định nghĩa là một phần của quản lý chuỗi cung ứng, bao gồm việc hoạch định, thực thi và kiểm soát dòng di chuyển, lưu trữ của hàng hóa, dịch vụ và thông tin liên quan một cách hiệu quả và tối ưu nhất từ điểm xuất phát đến điểm tiêu thụ cuối cùng nhằm đáp ứng yêu cầu của khách hàng.

Phân biệt rõ ràng giữa Logistics và Chuỗi cung ứng (Supply Chain Management)

Sự nhầm lẫn giữa hai thuật ngữ này rất phổ biến. Điểm khác biệt logistics và supply chain lớn nhất là về phạm vi. Để làm rõ, logistics là một phần của chuỗi cung ứng.

Nếu quản lý chuỗi cung ứng (Supply Chain Management) là bức tranh toàn cảnh bao gồm tất cả các hoạt động từ tìm kiếm nhà cung cấp nguyên vật liệu, sản xuất, đến đưa sản phẩm đến tay người tiêu dùng cuối cùng, thì logistics tập trung chủ yếu vào các hoạt động di chuyển và lưu trữ hàng hóa trong bức tranh đó. Hiểu được logistics là gì và vai trò của nó giúp doanh nghiệp tối ưu hiệu quả vận hành.

Tầm quan trọng sống còn của Logistics là gì trong thương mại toàn cầu

Logistics không phải là một khái niệm mới, nó đã phát triển và chứng tỏ vai trò không thể thiếu của mình qua nhiều thế kỷ.

Tại sao không có Logistics, hoạt động xuất nhập khẩu sẽ “đóng băng”?

Hãy tưởng tượng một thế giới không có logistics: container nằm chết tại cảng, nhà máy ngưng trệ vì thiếu nguyên liệu, siêu thị trống trơn kệ hàng. Đó chính là viễn cảnh khi hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa bị đình trệ.

Logistics chính là cầu nối cho thương mại quốc tế, giúp hàng hóa vượt qua mọi khoảng cách địa lý và rào cản thủ tục để đến tay người cần. Nếu không có sự điều phối tài tình để trả lời câu hỏi logistics là gì và vận hành nó, chuỗi cung ứng toàn cầu sẽ ngay lập tức đứt gãy, khiến mọi hoạt động giao thương “đóng băng”.

Tác động của Logistics là gì đến giá thành sản phẩm và lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp

Việc nắm rõ logistics là gì có tác động trực tiếp đến túi tiền của người tiêu dùng và sự sống còn của doanh nghiệp. Chi phí logistics, bao gồm vận tải, lưu kho, thủ tục hải quan,… chiếm một tỷ trọng đáng kể trong giá thành cuối cùng của sản phẩm.

Một hệ thống logistics hiệu quả sẽ giúp tối ưu hóa chi phí, giảm thiểu lãng phí, từ đó mang lại lợi thế cạnh tranh vượt trội cho doanh nghiệp trên thị trường. Do đó, đầu tư vào logistics không chỉ là một khoản chi, mà là một chiến lược đầu tư thông minh để hiểu logistics là gì và biến nó thành sức mạnh.

Logistics bao gồm những gì? Khám phá các hoạt động cốt lõi

Sau khi tìm hiểu về tầm quan trọng, hãy cùng tìm hiểu để xem một hệ thống logistics hoàn chỉnh bao gồm những hoạt động cốt lõi nào.

Dịch vụ khách hàng (Customer Service)

Khi tìm hiểu logistics là gì, nhiều người thường bỏ qua dịch vụ khách hàng, nhưng đây lại là điểm khởi đầu và kết thúc của chuỗi logistics. Nó không chỉ là giao tiếp mà còn bao gồm việc cung cấp thông tin chính xác về tình trạng đơn hàng, thời gian giao nhận dự kiến, và xử lý các vấn đề phát sinh.

Một dịch vụ hậu cần xuất sắc sẽ đảm bảo sự hài lòng của khách hàng, duy trì mối quan hệ kinh doanh lâu dài và tạo ra lợi thế cạnh tranh, khẳng định giá trị cốt lõi của toàn bộ hoạt động logistics.

Quản lý vận tải (Transportation Management) 

Hoạt động này bao gồm việc lựa chọn phương thức vận chuyển, tối ưu hóa tuyến đường, và quản lý chi phí. Hoạt động giao nhận hàng hóa (freight forwarding) và kết hợp vận tải đa phương thức là những nghiệp vụ phức tạp, đòi hỏi chuyên môn cao để đảm bảo hàng hóa đi đúng lịch trình với chi phí hợp lý. Việc quản lý vận tải hiệu quả là câu trả lời thiết thực nhất cho câu hỏi logistics là gì.

Quản lý kho bãi và lưu trữ hàng hóa (Warehousing)

Kho bãi không chỉ là nơi cất giữ hàng hóa. Trong logistics hiện đại, một hệ thống kho bãi hiệu quả đóng vai trò như một trung tâm phân phối (Distribution Center), nơi hàng hóa được tiếp nhận, sắp xếp, lưu trữ và chuẩn bị cho các đơn hàng tiếp theo. Việc lựa chọn vị trí kho, thiết kế layout, và áp dụng công nghệ quản lý phù hợp giúp giảm thiểu thời gian xử lý và đảm bảo an toàn cho hàng hóa. Đây là một mắt xích quan trọng giúp ta hiểu rõ hơn logistics là gì trong thực tiễn.

Quản lý hàng tồn kho (Inventory Management)

Để trả lời logistics là gì một cách hiệu quả, không thể không nhắc đến quản lý tồn kho. Đây là nghệ thuật cân bằng giữa việc có đủ hàng để đáp ứng nhu cầu khách hàng và việc không lưu trữ quá nhiều gây tồn đọng vốn, tăng chi phí lưu kho. Hoạt động kiểm soát hàng tồn kho bao gồm việc dự báo nhu cầu, xác định mức tồn kho an toàn và áp dụng các phương pháp như JIT (Just-In-Time) để tối ưu hóa lượng hàng trong kho. Nắm vững cách logistics là gì sẽ giúp doanh nghiệp quản lý tồn kho hiệu quả.

Xử lý đơn hàng và thông tin (Order & Information Processing)

Đây được xem là trung tâm điều hành của toàn bộ hệ thống logistics. Mọi hoạt động từ nhận đơn hàng, kiểm tra thông tin, xác nhận thanh toán, đến truyền lệnh tới kho và bộ phận vận tải đều phải diễn ra nhanh chóng và chính xác. Dòng chảy thông tin thông suốt và không sai sót là yếu tố quyết định tốc độ và hiệu quả của cả chuỗi dịch vụ. Việc ứng dụng công nghệ để tự động hóa quy trình này là minh chứng rõ nhất cho việc logistics là gì trong kỷ nguyên số.

Đóng gói và bao bì (Packaging)

Chức năng chính của đóng gói là bảo vệ hàng hóa khỏi va đập, hư hỏng và các yếu tố môi trường trong suốt quá trình vận chuyển và lưu kho. Bao bì còn phải được thiết kế để tối ưu hóa không gian trên pallet hoặc trong container, giúp giảm chi phí vận chuyển. Đây là một phần không thể tách rời của quản lý kho vận và là bước cuối cùng đảm bảo giá trị hàng hóa được bảo toàn, thể hiện sự chỉn chu cuối cùng khi trả lời câu hỏi logistics là gì.

>>Tìm hiểu ngay: Dịch vụ vận tải PTN – Xương sống của chuỗi cung ứng hiện đại

Ngành Logistics là làm gì? Các vị trí công việc phổ biến trong ngành

Để trả lời câu hỏi logistics là làm gì, hãy cùng khám phá vô số cơ hội việc làm hấp dẫn và đa dạng mà ngành này mang lại.

Nhóm Kinh doanh

Đây là những người mang lại doanh thu và khách hàng cho doanh nghiệp, đặc biệt là trong một công ty forwarder. Vị trí nhân viên sales cước tàu (Sales Logistics) có nhiệm vụ tìm kiếm khách hàng có nhu cầu xuất nhập khẩu, tư vấn các giải pháp vận chuyển tối ưu, và thương lượng giá cước. Họ phải có kiến thức sâu rộng để giải thích cho khách hàng logistics là gì và dịch vụ của công ty có thể giải quyết bài toán của họ ra sao. Đây là vị trí đòi hỏi kỹ năng giao tiếp, đàm phán và sự nhạy bén với thị trường.

Nhóm Vận hành

Nhóm Vận hành được xem là “trái tim” của một công ty logistics, chịu trách nhiệm đảm bảo dòng chảy hàng hóa luôn thông suốt, bao gồm các vị trí chính:

• Nhân viên chứng từ (Docs): Chịu trách nhiệm soạn thảo và xử lý các loại giấy tờ xuất nhập khẩu quan trọng như Vận đơn (B/L) và Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O).
• Nhân viên hiện trường (Ops): Làm việc trực tiếp tại cảng hoặc sân bay, phối hợp với hải quan và hãng tàu để giải phóng hàng hóa một cách nhanh chóng.
• Nhân viên điều phối (Dispatcher): Sắp xếp và điều phối các phương tiện vận tải nội địa (xe tải, container) để đảm bảo hàng hóa được giao nhận đúng lịch trình.

Nhóm Quản lý

Vậy ở cấp độ chiến lược, logistics là làm gì? Đó là khi vai trò của một nhân viên logistics sẽ được chuyên môn hóa với những nhiệm vụ ở cấp độ vĩ mô hơn:

• Chuyên viên thu mua (Purchasing Specialist): Tìm kiếm, đàm phán với nhà cung cấp để tối ưu hóa chi phí và chất lượng nguồn hàng đầu vào.
• Chuyên viên chuỗi cung ứng (Supply Chain Specialist): Hoạch định, giám sát và tối ưu hóa toàn bộ dòng chảy của chuỗi cung ứng nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh.
• Quản lý kho (Warehouse Manager): Điều hành mọi hoạt động tại kho, đảm bảo quy trình xuất, nhập, và lưu trữ hàng hóa diễn ra hiệu quả, an toàn.

>>Xem thêm: Vòng quay hàng tồn kho là gì? Vai trò trong chuỗi cung ứng

Để làm Logistics cần học gì và những kỹ năng quan trọng nào?

Nếu bạn cảm thấy hứng thú với lĩnh vực đầy tiềm năng này, hãy cùng tìm hiểu về lộ trình học tập và những kỹ năng cần trang bị để bước chân vào ngành.

Các chuyên ngành đào tạo tại các trường cao đẳng, đại học

Để hiểu sâu sắc logistics là gì từ gốc rễ, việc trang bị kiến thức bài bản là vô cùng cần thiết. Vậy nên học logistics ở đâu? Hiện nay, nhiều trường cao đẳng, đại học đã có chuyên ngành logistics và quản lý chuỗi cung ứng, cung cấp kiến thức toàn diện từ vận tải, kho bãi, đến quản trị rủi ro.

Ngoài ra, sinh viên từ các ngành liên quan như Kinh doanh quốc tế, Kinh tế vận tải biển hay Thuế – Hải quan cũng có nền tảng vững chắc để phát triển trong lĩnh vực này, giúp họ có lợi thế khi gia nhập thị trường lao động.

Kỹ năng bắt buộc phải có

Để thành công trong ngành logistics, bên cạnh kiến thức chuyên môn, bạn cần trang bị những kỹ năng và tố chất quan trọng sau:

• Ngoại ngữ (đặc biệt là tiếng Anh chuyên ngành): Đây là yêu cầu bắt buộc để làm việc hiệu quả với các đối tác quốc tế và đọc hiểu chính xác các loại chứng từ.
• Kỹ năng giao tiếp và đàm phán: Giúp bạn phối hợp nhịp nhàng với tất cả các bên liên quan (hãng tàu, hải quan, khách hàng) và thương lượng được những điều khoản có lợi nhất.
• Khả năng chịu áp lực cao và xử lý tình huống linh hoạt: Ngành logistics luôn tiềm ẩn những sự cố bất ngờ, do đó, đây là tố chất quan trọng giúp bạn bình tĩnh giải quyết vấn đề và đảm bảo dòng chảy hàng hóa không bị gián đoạn.

Sẵn sàng đưa hàng hóa của bạn vươn ra toàn cầu? Liên hệ PTN Logistics ngay hôm nay để bắt đầu hành trình xuất nhập khẩu.

Thông qua bài viết, khi tìm hiểu kĩ logistics là gì, có thể thấy logistics là một chuỗi liên kết gồm nhiều hoạt động từ vận tải, kho bãi đến thủ tục hải quan. Việc tự quản lý tất cả các khâu này có thể tốn nhiều thời gian và chi phí. Hãy để PTN Logistics đồng hành cùng bạn với dịch vụ logistics trọn gói, giúp tối ưu hóa chuỗi cung ứng để bạn có thể tập trung vào hoạt động kinh doanh cốt lõi của mình.

Thông tin liên hệ

• Hotline: 1900 2197 – 0935 333 999
• Email: nam.nguyen@ptnlogistics.com

Các câu hỏi thường gặp về logistics là gì?