AWB là gì? Hiểu đúng vận đơn hàng không trong xuất nhập khẩu

Khi làm việc trong ngành logistics hay xuất nhập khẩu, bạn sẽ không thể không biết đến thuật ngữ AWB là gì. Đây không chỉ là một chứng từ vận tải, mà còn là “hộ chiếu” bắt buộc để hàng hóa có thể được vận chuyển bằng đường hàng không. Trong bài viết này, PTN sẽ giúp bạn hiểu sâu AWB là gì, từ khái niệm, chi phí liên quan (AWB là phí gì), đến cách AWB vận hành trong quy trình xuất nhập khẩu thực tế.

AWB là gì? Khái niệm, vai trò và bản chất pháp lý

Khi nhắc đến AWB là gì, nhiều người chỉ xem nó như một loại chứng từ “bắt buộc phải có” để gửi hàng hóa bằng đường hàng không.

Bản chất của vận đơn hàng không

Để hiểu rõ AWB là gì, bạn cần nắm vững bản chất pháp lý của nó. Vận đơn hàng không – tiếng anh là Airway Bill (viết tắt: AWB) là chứng từ do hãng hàng không hoặc đại lý được ủy quyền phát hành để xác nhận việc họ đã nhận hàng hóa từ người gửi và sẽ vận chuyển hàng đó bằng đường hàng không đến người nhận theo các điều kiện đã thỏa thuận.

Đây là một trong những chứng từ quan trọng nhất khi gửi hàng bằng đường hàng không. Tuy AWB không có giá trị chuyển nhượng như vận đơn đường biển, nhưng lại là một loại vận đơn không thể thiếu để hàng hóa được hãng hàng không và cơ quan chức năng chấp nhận vận chuyển.

Đặc điểm pháp lý của AWB

Để hiểu rõ AWB là gì, bạn cần nắm vững bản chất pháp lý của nó. Dù chỉ là một tờ giấy đi kèm hàng hóa, AWB – vận đơn hàng không lại đóng vai trò pháp lý vô cùng quan trọng trong chuỗi vận tải quốc tế.

Là bằng chứng xác nhận hàng hóa đã được nhận để vận chuyển.
Là hợp đồng vận tải không thể chuyển nhượng (non-negotiable).
Là căn cứ khai báo hải quan và tra cứu vận đơn.
Là tài liệu chỉ rõ trách nhiệm của các bên trong quá trình vận chuyển.

Vai trò của AWB trong xuất nhập khẩu hiện đại

Trong quá trình tìm hiểu AWB là gì, bạn sẽ thấy đây không chỉ là một tờ giấy kèm theo hàng hóa, mà là mắt xích đảm bảo tính minh bạch, truy vết và hợp lệ trong hoạt động xuất nhập khẩu.

AWB giúp đảm bảo thông tin hàng hóa được cập nhật chính xác.
Là tài liệu bắt buộc trong khai báo hải quan, đặc biệt với hàng xuất/nhập khẩu chính ngạch.
Giúp Forwarder và hãng hàng không phối hợp kiểm tra, truy vết, xử lý sự cố hàng hóa.

Với tính minh bạch và độ chính xác cao, AWB được xem là một trong những vận đơn có khả năng giảm thiểu rủi ro nhất trong ngành vận tải quốc tế.

Cần tư vấn về AWB hoặc dịch vụ xuất nhập khẩu? Liên hệ ngay với chuyên gia của PTN Logistics

Phân loại AWB để hiểu rõ mình đang dùng loại nào

Hiểu “awb là gì” là chưa đủ, bạn cần biết loại AWB bạn đang sử dụng là gì để xử lý đúng vai trò trong từng nghiệp vụ xuất nhập khẩu.

Có hai loại vận đơn hàng không phổ biến:

House Airway Bill là gì?

Trong nhiều tài liệu hướng dẫn về AWB là gì, bạn sẽ thấy khái niệm HAWB xuất hiện thường xuyên. Đây là vận đơn cấp 2 do forwarder phát hành cho người gửi hàng, thể hiện mối quan hệ giữa shipper và forwarder. Trên HAWB sẽ không có tên hãng hàng không, mà thể hiện đơn vị vận chuyển là forwarder.

HAWB thường được dùng trong các lô hàng gom (consolidation), khi forwarder gom hàng từ nhiều chủ hàng nhỏ thành một lô lớn gửi hãng hàng không.

Master Airway Bill là gì?

MAWB thường bị nhầm lẫn với HAWB khi người mới chưa thực sự hiểu rõ AWB là gì và cách phân biệt các loại vận đơn theo vai trò pháp lý. Đây là vận đơn do chính hãng hàng không phát hành, đại diện cho toàn bộ lô hàng mà forwarder gom lại từ nhiều shipper khác nhau. MAWB thể hiện hợp đồng giữa forwarder và hãng hàng không.

Việc phân biệt rõ giữa MAWB và HAWB giúp bạn xử lý chứng từ đúng với vai trò pháp lý trong chuỗi cung ứng, đặc biệt khi xảy ra sự cố hoặc tranh chấp. Ngoài ra, có một số trường hợp doanh nghiệp lớn có thể ký hợp đồng trực tiếp với hãng bay và sử dụng MAWB cho riêng mình, bỏ qua bước forwarder.

AWB là phí gì? Hiểu đúng về chi phí phát hành và xử lý AWB

Một câu hỏi phổ biến đi kèm với AWB là gì, đó là: AWB là phí gì? Rất nhiều người dùng nhầm lẫn giữa AWB như một chứng từ và chi phí phát sinh từ việc phát hành nó. Trên thực tế, phí AWB là khoản chi phí người gửi hoặc forwarder phải trả cho việc phát hành vận đơn hàng không.

Phí phát hành AWB

Phí phát hành AWB là chi phí kỹ thuật do hãng hàng không hoặc đại lý thu khi lập chứng từ vận đơn. Mức phí dao động từ 30 – 100 USD tùy hãng bay, quốc gia, hoặc hệ thống xử lý (điện tử hay giấy).

Một số forwarder cung cấp dịch vụ AWB trọn gói trong cước phí logistics, nhưng đa phần vẫn tách riêng khoản phí này.

Phí xử lý liên quan đến AWB

Ngoài phí in và phát hành, còn có các phí liên quan như: phí chỉnh sửa AWB (AWB Amendment Fee), phí bổ sung thông tin manifest (Manifest Correction), phí hủy AWB,… Những khoản phí này cần được doanh nghiệp tính toán kỹ khi lập kế hoạch logistics để tránh phát sinh bất ngờ.

Không kiểm tra kỹ AWB, sai một ký tự tên người nhận hay mã hàng cũng có thể dẫn đến chi phí chỉnh sửa hàng chục USD và trì hoãn chuyến bay.

>>Xem thêm: Proforma invoice là gì? Cách dùng và mẫu chuẩn quốc tế nhất

Những điều nên biết để tránh hiểu lầm về AWB

Hiểu sai về AWB là gì có thể khiến doanh nghiệp gặp rủi ro về pháp lý, chi phí phát sinh hoặc bị từ chối vận chuyển hàng. Trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, AWB chính là trụ cột pháp lý cho vận tải hàng không.

AWB có thể dùng để thông quan không?

Câu trả lời chắc chắn là có. Mặc dù AWB không có chức năng chuyển nhượng như vận đơn đường biển, nhưng trong xuất khẩu hàng không, AWB vẫn được chấp nhận để khai báo hải quan và nhận hàng. Đối với hải quan Việt Nam, AWB điện tử (e-AWB) đã được chấp nhận rộng rãi.

Các doanh nghiệp có thể sử dụng bản scan của e-AWB để gửi tới đại lý hải quan hoặc đối tác nước ngoài để làm thủ tục.

Những sai lầm phổ biến khi xử lý AWB

Chỉ một sai sót nhỏ trên AWB cũng có thể kéo theo hàng loạt rắc rối về thủ tục, chi phí và thời gian giao hàng.

Nhầm giữa HAWB và MAWB: Dễ dẫn tới việc khai sai đơn vị nhận hàng hoặc người gửi.
Thiếu sót thông tin mô tả hàng hóa: Gây ách tắc khi làm thủ tục nhập khẩu.
Không kiểm tra các ký hiệu đặc biệt (Handling Information): Có thể khiến hàng dễ vỡ, dễ cháy bị xử lý sai.
Quên chữ ký người gửi: AWB thiếu thông tin này thường không được hãng bay chấp nhận.

AWB điện tử (e-AWB): Xu hướng mới của ngành Logisitics

e-AWB đang trở thành câu trả lời hiện đại cho câu hỏi AWB là gì trong thời đại số hóa. Không còn là bản giấy, e-AWB mang đến sự tiện lợi, chính xác và thân thiện với môi trường.

Lợi ích của e-AWB

Khi đã hiểu rõ e-AWB là gì, bạn sẽ thấy e-AWB mang lại giá trị không chỉ về mặt kỹ thuật mà còn về hiệu quả chi phí, kiểm soát và pháp lý trong vận hành logistics.

Giảm thời gian giao nhận chứng từ
Hạn chế mất chứng từ hoặc sai sót do viết tay
Tăng khả năng kiểm soát và tra cứu
Thân thiện với môi trường
Được tích hợp với hệ thống khai báo hải quan điện tử

e-AWB có bắt buộc không?

Tính đến năm 2025, hầu hết các hãng hàng không lớn trên thế giới đã áp dụng e-AWB như tiêu chuẩn bắt buộc. Tuy nhiên, một số quốc gia vẫn yêu cầu bản giấy trong một số trường hợp đặc biệt (liên quan đến quy định pháp lý nội địa).

Với Việt Nam, e-AWB đã được ứng dụng rộng rãi qua hệ thống hải quan điện tử và nền tảng của các hãng bay như Vietnam Airlines, Singapore Airlines, Emirates, DHL Express,…

Cập nhật tin tức & xu hướng logistics mới nhất cùng PTN Logistics

Những lưu ý khi làm việc với AWB

Dưới đây là những nguyên tắc bạn tuyệt đối không nên bỏ qua khi xử lý AWB trong thực tế vận hành xuất nhập khẩu:

Luôn kiểm tra kỹ thông tin người gửi, người nhận, mô tả hàng hóa, mã HS
Đảm bảo chữ ký và con dấu đúng quy chuẩn nếu là AWB gốc
Theo dõi sát thời gian cất cánh và lịch trình chuyển tải
Phối hợp chặt với forwarder để kịp thời xử lý nếu có phát sinh
Lưu trữ bản sao AWB để đối chiếu khi có tranh chấp hoặc kiểm tra hậu kiểm

Một AWB được điền đúng, rõ ràng và chính xác sẽ giúp bạn tiết kiệm được rất nhiều thời gian và tiền bạc.

PTN Logistics và dịch vụ hỗ trợ AWB toàn diện

Tại PTN Logistics, chúng tôi hiểu rằng AWB không chỉ là một tờ giấy – nó là lời cam kết giữa khách hàng và cả chuỗi cung ứng toàn cầu. Với kinh nghiệm hơn 15 năm trong ngành logistics và đặc biệt là vận chuyển hàng không, chúng tôi cung cấp dịch vụ xử lý AWB chuyên nghiệp từ A-Z.

Từ việc hỗ trợ phát hành e-AWB, kiểm tra tính hợp lệ, chuẩn hóa nội dung, xử lý khai báo hải quan cho đến hỗ trợ bảo hiểm và tracking. Đội ngũ chuyên viên của PTN sẽ đồng hành cùng bạn để mỗi lô hàng được “cất cánh” đúng thời gian, đúng quy trình, đúng pháp lý.

Chúng tôi không chỉ là forwarder, mà là đối tác tin cậy giúp doanh nghiệp của bạn tối ưu hóa chi phí và thời gian giao hàng toàn cầu.

PTN Logistics và dịch vụ hỗ trợ AWB toàn diện

Tóm lại, hiểu rõ AWB là gì chính là bước đầu tiên để kiểm soát tốt các lô hàng vận chuyển đường không. Tại PTN Logistics, chúng tôi không chỉ là đơn vị cung cấp dịch vụ, mà còn là người bạn đồng hành cùng doanh nghiệp bạn trên hành trình toàn cầu hóa. Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào về AWB là gì, hãy để đội ngũ chuyên viên của chúng tôi tư vấn miễn phí và hỗ trợ tận tình.