Tìm hiểu CAF là gì? Vai trò của phí CAF trong xuất nhập khẩu

CAF là gì và tại sao đây là một trong những loại phụ phí vận tải biển quan trọng mà các doanh nghiệp xuất nhập khẩu cần nắm vững? Đây là khoản phí nhằm bù đắp rủi ro từ biến động tỷ giá hối đoái mà các hãng tàu áp dụng, có tác động đến tổng chi phí cuối cùng của lô hàng. Cùng PTN Logistics khám phá để chủ động trong việc tối ưu hóa chi phí vận chuyển.

Định nghĩa về phí CAF là gì?

Phí CAF là một trong những loại phụ phí vận tải biển phổ biến và có cơ chế phức tạp.

CAF là gì? – Currency Adjustment Factor

CAF là viết tắt của cụm từ tiếng Anh “Currency Adjustment Factor”, dịch sang tiếng Việt có nghĩa là “Phụ phí điều chỉnh tỷ giá hối đoái”.

Đây là một khoản phí được cộng thêm vào cước vận chuyển đường biển. Mục đích chính của nó là để bù đắp cho những rủi ro phát sinh từ sự thay đổi, chênh lệch tỷ giá của các đồng tiền trên thế giới.

Việc hiểu rõ CAF là gì ngay từ tên gọi giúp nhận thức được rằng đây là một công cụ tài chính của các hãng tàu. Nó không phải một loại phí dịch vụ thông thường tại cảng hay chi phí vận hành.

Bản chất của phí CAF là gì? 

Về bản chất, Currency Adjustment Factor là khoản phụ phí mà các hãng tàu áp dụng để cân bằng những thua lỗ tiềm tàng do sự biến động tỷ giá hối đoái. Đồng tiền được sử dụng phổ biến nhất để thanh toán cước biển là đồng đô la Mỹ (USD).

Tuy nhiên, hãng tàu lại phải chi trả rất nhiều chi phí vận hành tại các quốc gia khác nhau bằng đồng nội tệ của họ. Do đó, khi giá trị của đồng USD thay đổi so với các đồng tiền khác. Từ đó chi phí thực tế của hãng tàu cũng sẽ thay đổi theo.

Việc áp dụng phụ phí điều chỉnh tỷ giá hối đoái giúp giảm thiểu rủi ro tài chính. Đồng thời đảm bảo sự ổn định về mặt doanh thu. Nắm được điều này là cốt lõi để trả lời câu hỏi CAF là gì.

Tại sao lại tồn tại phí CAF trong vận tải biển?

Sự tồn tại của Currency Adjustment Factor là một cơ chế tất yếu trong môi trường kinh doanh toàn cầu. Việc không hiểu rõ nguyên nhân vì sao có loại phí này khiến nhiều người thắc mắc CAF là gì.

Môi trường kinh doanh toàn cầu và sự khác biệt về tiền tệ

Ngành vận tải biển hoạt động trên phạm vi toàn cầu. Một con tàu có thể bắt đầu hành trình từ Việt Nam, thu cước bằng USD, nhưng sau đó phải trả các loại phí như:

• Phí hoa tiêu tại Singapore bằng Đô la Singapore (SGD)
• Phí xếp dỡ tại cảng Rotterdam bằng Euro (EUR)
• Trả lương cho thuyền viên bằng nhiều loại tiền tệ khác nhau

Sự đa dạng tiền tệ này tạo ra một bài toán phức tạp cho các hãng tàu. Phụ phí điều chỉnh tỷ giá hối đoái ra đời như một giải pháp để đơn giản hóa và ổn định bài toán chi phí đó. Từ đó giúp họ dự báo và quản lý dòng tiền hiệu quả hơn trước những biến động của thị trường ngoại hối. Yếu tố này lý giải một cách thuyết phục cho câu hỏi CAF là gì.

>>Khám phá: Dịch vụ vận tải biển giúp doanh nghiệp xuất nhập khẩu tối ưu chi phí

Rủi ro từ biến động tỷ giá và cơ chế bảo vệ của hãng tàu

Ví dụ, một hãng tàu nhận 10.000 USD tiền cước cho một container vận chuyển đến châu Âu. Tại thời điểm báo giá, tỷ giá là 1 USD = 0.95 EUR. Nhưng đến khi tàu cập cảng và hãng tàu phải trả chi phí tại cảng, tỷ giá chỉ còn 1 USD = 0.90 EUR. Điều này có nghĩa là 10.000 USD của họ đã bị giảm giá trị khi quy đổi, gây ra thua lỗ.

Phí CAF chính là công cụ để bù đắp khoản thâm hụt này. Nó là một cơ chế tự bảo vệ của các hãng tàu để đảm bảo rằng doanh thu từ cước biển không bị bào mòn bởi những yếu tố họ không thể kiểm soát. Việc phân tích được rủi ro này là điều quan trọng để hiểu CAF là gì.

Cơ chế hoạt động của phí CAF

Hiểu được cơ chế vận hành của phí Currency Adjustment Factor giúp các doanh nghiệp và công ty giao nhận (freight forwarder) có cái nhìn minh bạch hơn về chi phí. Đây là phần thực tiễn nhất để giải đáp CAF là gì.

Ai là người thu và ai là người trả phí CAF?

Người thu phụ phí điều chỉnh tỷ giá hối đoái chính là các hãng tàu (Carriers/Shipping Lines). Vì họ là đối tượng trực tiếp chịu ảnh hưởng từ biến động tỷ giá. Người trả phí này là:

• Khách hàng sử dụng dịch vụ vận chuyển
• Có thể là người gửi hàng (Shipper)
• Người nhận hàng (Consignee)

Việc ai sẽ là người chịu trách nhiệm thanh toán khoản phí này thường phụ thuộc vào các điều kiện Incoterms đã được hai bên thỏa thuận trong hợp đồng vận chuyển.

Ví dụ, với các điều kiện thuộc nhóm C (như CFR, CIF), người gửi hàng thường sẽ trả phí này vì nó là một phần của cước biển. Đây là một khía cạnh quan trọng khi tìm hiểu CAF là gì.

Phí CAF được tính như thế nào?

Currency Adjustment Factor thường không phải là một con số cố định mà được tính theo một tỷ lệ phần trăm (%) trên cước biển cơ bản (ocean freight). Các hãng tàu sẽ công bố tỷ lệ phần trăm này, và nó có thể thay đổi theo từng tháng hoặc từng quý.

Nếu phí vận chuyển là 1500 USD và hệ số điều chỉnh tiền tệ là 5%, công thức sẽ là (1500:100) x 5% = 75 USD. Điều này có nghĩa là giá cước vận chuyển sau điều chỉnh sẽ là 1500 + 75 = 1575 USD.  Việc biết cách tính này giúp đảm bảo tính minh bạch trong báo giá và làm rõ CAF là gì.

Phân biệt phí CAF và các loại phụ phí dễ gây nhầm lẫn

Trong vận tải biển có rất nhiều loại phụ phí. Nhầm lẫn giữa chúng có thể dẫn đến những sai sót trong việc tính toán chi phí. Biết được sự khác biệt sẽ giúp củng cố kiến thức CAF là gì.

Phí CAF với Phí BAF/EBS 

Đây là cặp phụ phí dễ bị nhầm lẫn nhất. Điểm khác biệt giữa các loại phí này như sau:

• Phí CAF bù đắp cho biến động tỷ giá hối đoái
• Phí BAF (Bunker Adjustment Factor), hay còn gọi là phụ phí nhiên liệu (EBS), bù đắp cho sự biến động của giá nhiên liệu (dầu bunker) trên thế giới.

Một bên liên quan đến thị trường tài chính, một bên liên quan đến thị trường năng lượng. Một số hãng tàu còn áp dụng phí LSS (Low Sulphur Surcharge) để bù đắp chi phí sử dụng nhiên liệu có hàm lượng lưu huỳnh thấp. Hiểu rõ sự khác biệt này là điều kiện tiên quyết để nắm vững CAF là gì.

Sẵn sàng tối ưu hóa chi phí vận chuyển? Liên hệ PTN Logistics ngay để được tư vấn 1-1 miễn phí!

Phí CAF với Phí PSS 

Phí CAF và phí PSS (Peak Season Surcharge) hoàn toàn khác nhau về bản chất.

• Phí CAF phát sinh do yếu tố tài chính (tỷ giá)
• Phí PSS, hay còn gọi là phí mùa cao điểm, lại phát sinh do yếu tố thị trường (cung và cầu)

PSS được các hãng tàu áp dụng trong những giai đoạn nhu cầu vận chuyển tăng vọt (ví dụ như trước các kỳ nghỉ lễ lớn). Việc này khiến tàu hoạt động hết công suất và có thể xảy ra tình trạng thiếu chỗ.

Ngoài PSS, đôi khi còn có phí GRI (General Rate Increase) là phí tăng cước chung. Việc phân biệt rõ ràng giúp các doanh nghiệp không còn mơ hồ về câu hỏi CAF là gì.

Cách để tối ưu và quản lý phí CAF hiệu quả

Phí CAF là một yếu tố phụ thuộc vào thị trường ngoại hối và chính sách của hãng tàu. Tuy nhiên việc hiểu rõ CAF là gì sẽ mở ra những phương pháp chiến lược để quản lý và tối ưu hóa khoản chi phí này, thay vì chỉ chấp nhận một cách bị động.

Đàm phán hợp đồng dịch vụ với các điều khoản rõ ràng

Đối với các doanh nghiệp có sản lượng hàng hóa lớn và ổn định, việc ký kết hợp đồng dịch vụ dài hạn với hãng tàu là phương án tối ưu hàng đầu.

Trong quá trình đàm phán, doanh nghiệp có thể đưa ra yêu cầu về một mức cước “all-in” (cước toàn bộ). Trong đó đã bao gồm hoặc cố định phí CAF. Một lựa chọn khác là thỏa thuận một mức phần trăm CAF cố định hoặc một mức trần không thay đổi trong suốt thời hạn hợp đồng.

Hiểu rõ bản chất CAF là gì chính là tiền đề để đưa ra các điều khoản đàm phán hiệu quả. Từ đó giúp chi phí biến động có thể dự toán trong ngân sách logistics của doanh nghiệp.

Lựa chọn hãng tàu và công ty giao nhận minh bạch

Không phải tất cả các hãng tàu đều có cùng một cách tính và tần suất cập nhật phí CAF. Một số hãng có thể điều chỉnh theo quý, trong khi hãng khác lại thay đổi theo tháng.

Một công ty giao nhận chuyên nghiệp sẽ có đủ thông tin và kinh nghiệm để tư vấn cho chủ hàng. Khi đó có thể lựa chọn hãng tàu có chính sách phụ phí ổn định và phù hợp nhất. Một báo giá minh bạch sẽ giải thích cặn kẽ CAF là gì và nó được tính như thế nào. Điều này giúp doanh nghiệp kiểm tra và đối chiếu.

>>Tìm hiểu: ISF là gì? Quy trình và các lưu ý quan trọng khi xuất đi Mỹ

Tóm lại, CAF là gì? Đó là một công cụ tài chính thiết yếu giúp các hãng tàu cân bằng rủi ro trước sự biến động của thị trường ngoại hối toàn cầu. Hãy để PTN Logistics đồng hành cùng doanh nghiệp, cung cấp những giải pháp minh bạch và dịch vụ chuyên nghiệp, giúp biến thách thức về chi phí thành lợi thế cạnh tranh.

Thông tin liên hệ

• Hotline: 1900 2197 – 0935 333 999
• Email: nam.nguyen@ptnlogistics.com

Các câu hỏi thường gặp liên quan đến CAF