HBL là gì? Tìm hiểu về House Bill of Lading trong logistics

HBL là gì và tại sao lại là chứng từ quan trọng trong logistics? Nhiều doanh nghiệp vẫn còn bối rối khi phân biệt sự khác nhau giữa HBL và MBL. Điều này gây ảnh hưởng đến hiệu quả lô hàng. Việc nắm vững các loại vận đơn này là vô cùng quan trọng. Tìm hiểu cùng PTN Logistics để trang bị kiến thức toàn diện, từ định nghĩa đến cách áp dụng chính xác hai loại vận đơn này!

Tìm hiểu HBL là gì trong xuất nhập khẩu?

Để hiểu rõ bản chất và vai trò của các chứng từ trong chuỗi cung ứng, việc nắm vững khái niệm về HBL là bước đi nền tảng.

HBL là gì? Viết tắt của từ gì?

House Bill of Lading (thường gọi tắt là HBL) là một chứng từ vận tải do công ty giao nhận (Forwarder) phát hành cho người gửi hàng.

Về bản chất, nó là lời xác nhận của Forwarder về việc đã tiếp nhận lô hàng để vận chuyển và trên đó có ghi rõ các thông tin chi tiết. Trong quy trình logistics, HBL được xem là công cụ mang lại sự linh hoạt, thuận tiện khi cần chỉnh sửa và giúp bảo vệ thông tin thương mại cho các bên liên quan.

Ai là người có thẩm quyền phát hành HBL?

Thẩm quyền phát hành HBL thuộc về người giao nhận (Freight Forwarder) hoặc NVOCC (Non-Vessel Operating Common Carrier). Đây là những đơn vị không sở hữu tàu nhưng hoạt động như một nhà vận chuyển.

Khi chủ hàng đặt dịch vụ vận chuyển qua một công ty forwarder, forwarder sẽ phát hành HBL cho Shipper như một bằng chứng đã nhận hàng và cam kết vận chuyển đến cảng đích. Do đó, trên HBL, người gửi hàng sẽ là chủ hàng thực sự. Đồng thời người nhận hàng có thể là nhà nhập khẩu.

Việc hiểu rõ HBL là gì trong xuất nhập khẩu là yếu tố quan trọng để làm việc hiệu quả với các bên giao nhận.

Chưa rõ HBL là gì và có ảnh hưởng thế nào đến lô hàng của bạn? Gọi cho PTN Logistics để được giải đáp chi tiết.

Nội dung chính trên một HBL gồm những gì?

Một House Bill of Lading tiêu chuẩn sẽ bao gồm các thông tin chi tiết và mang tính pháp lý cao. Các mục chính gồm:

Người gửi hàng (Shipper) trong HBL là chủ hàng gốc
Người nhận hàng (Consignee) là người có quyền nhận hàng tại cảng đích
Notify Party trong vận đơn đường biển là bên được thông báo khi tàu cập cảng

Ngoài ra, HBL còn có các thông tin quan trọng khác. Cụ thể như tên tàu, số chuyến, cảng xếp hàng (Port of Loading), cảng dỡ hàng (Port of Discharge), mô tả chi tiết hàng hóa (số lượng, trọng lượng, thể tích), và các điều khoản vận chuyển. Những chi tiết này định nghĩa HBL là gì về mặt nội dung. Đồng thời đảm bảo tính minh bạch và chính xác cho toàn bộ lô hàng.

Tìm hiểu MBL là gì (Master Bill of Lading)?

Dựa vào việc ai là người phát hành vận đơn đường biển cho người gửi hàng, vận đơn được chia thành hai loại là vận đơn chủ (Master Bill) và vận đơn nhà (House Bill).

MBL là gì trong xuất nhập khẩu?

MBL viết tắt của Master Bill of Lading. Đây là vận đơn chủ do hãng tàu phát hành cho người đứng tên trên vận đơn, thường là người giao nhận (Freight Forwarder) hoặc NVOCC. Khi tìm hiểu MBL và HBL là gì, cần phân biệt rõ:

MBL đại diện cho một hợp đồng vận chuyển giữa hãng tàu và “khách hàng” của họ là Forwarder
HBL là hợp đồng giữa forwarder và khách hàng của forwarder là chủ hàng

Master Bill of Lading có vai trò pháp lý trong việc xác nhận hãng tàu đã nhận toàn bộ container hàng để vận chuyển. Việc hiểu rõ HBL là gì và MBL là gì giúp phân định rõ trách nhiệm của các bên.

>> Đừng bỏ lỡ: Dịch vụ vận tải đường biển giúp tối ưu chi phí cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu

Ai là người phát hành MBL?

Người có thẩm quyền phát hành MBL là hãng tàu hoặc đại lý được ủy quyền của họ. Hãng tàu phát hành MBL là ai? Đó chính là các công ty sở hữu và vận hành đội tàu biển như Maersk, MSC, ONE, Evergreen….

Khi một công ty forwarder đặt chỗ (booking) với hãng tàu để vận chuyển một hoặc nhiều container, hãng tàu sẽ phát hành MBL cho forwarder đó. Trên MBL, tên của công ty forwarder (hoặc đại lý của họ tại cảng đích) sẽ được ghi ở mục người gửi hàng và người nhận hàng.

Đây là nội dung quan trọng không thể bỏ qua khi tìm hiểu MBL và HBL là gì.

Mối liên hệ giữa người giao nhận và MBL là gì?

Mối liên hệ giữa MBL và người giao nhận là mối quan hệ giữa nhà vận chuyển (hãng tàu) và khách hàng (người giao nhận). Đối với hãng tàu, người giao nhận chính là người gửi hàng (Shipper).

Forwarder gom nhiều lô hàng nhỏ từ các chủ hàng khác nhau (hàng LCL) thành một container nguyên (FCL)
Sau đó làm việc với hãng tàu và nhận MBL cho cả container đó
Tiếp theo, forwarder sẽ phát hành các HBL riêng lẻ cho từng chủ hàng

Hiểu được vai trò của MBL là gì trong logistics và mối liên hệ này chính là chìa khóa để vận hành chuỗi cung ứng hiệu quả, đặc biệt là với hàng consol.

Điền thông tin để nhận báo giá chi tiết và minh bạch cho lô hàng xuất nhập khẩu của bạn

MBL có vai trò quan trọng như thế nào?

MBL là bằng chứng pháp lý cao nhất xác nhận hợp đồng giữa hãng tàu và người vận chuyển (Forwarder). Đảm bảo cả container hàng được vận chuyển đúng lịch trình và đến đúng cảng đích.

Tính pháp lý của Master Bill of Lading là không thể thay đổi và được công nhận trên toàn cầu. Nó là chứng từ gốc để khai báo lược khai hàng hóa với cơ quan hải quan tại cảng đến. Nếu không có MBL, toàn bộ container hàng sẽ không thể được dỡ khỏi tàu hoặc làm thủ tục thông quan. Do đó, dù chủ hàng thường không trực tiếp làm việc với MBL, nhưng hiểu rõ Master Bill of Lading trong vận tải biển là điều cần thiết để biết ai là người chịu trách nhiệm cuối cùng cho chuyến đi của container.

So sánh chi tiết HBL và MBL

Việc so sánh trực diện sẽ làm rõ hơn nữa câu trả lời cho câu hỏi HBL là gì và nó khác MBL ở những điểm nào.

Điểm giống nhau cơ bản giữa MBL và HBL là gì?

Cả HBL và MBL đều là những chứng từ vận tải quan trọng và có các chức năng cơ bản giống nhau. Chúng đều là:

Biên lai nhận hàng: Xác nhận người vận chuyển đã nhận hàng hóa với số lượng và tình trạng như mô tả.
Bằng chứng của hợp đồng vận tải: Thiết lập các điều khoản và điều kiện cho việc vận chuyển hàng hóa từ cảng đi đến cảng đến.
Chứng từ sở hữu hàng hóa (Document of Title): Cho phép người nắm giữ hợp pháp có quyền nhận hàng tại điểm đến. Dù có sự khác biệt về người phát hành, nhưng việc hiểu HBL là gì và MBL là gì đều bắt đầu từ những vai trò cốt lõi này.

>> Tìm hiểu thêm: Logistics vận tải biển và những điều doanh nghiệp xuất nhập khẩu cần biết

Điểm khác biệt giữa MBL và HBL là gì?

Sự khác nhau giữa HBL và MBL là yếu tố quan trọng mà bất kỳ ai làm trong ngành logistics đều phải nắm vững. Việc so sánh chứng từ logistics phổ biến này giúp tránh nhầm lẫn và sai sót trong quá trình làm chứng từ.

Bảng so sánh các tiêu chí giữa HBL và MBL

Tiêu chí	House Bill of Lading (HBL)	Master Bill of Lading (MBL)
Người phát hành	Người giao nhận (Freight Forwarder/NVOCC)	Hãng tàu (Shipping Line)
Người gửi hàng (Shipper)	Chủ hàng/Người xuất khẩu thực tế	Người giao nhận (Forwarder)
Người nhận hàng (Consignee)	Người nhập khẩu thực tế	Đại lý của Forwarder tại cảng đến
Đối tượng	Hợp đồng giữa Forwarder và chủ hàng	Hợp đồng giữa Hãng tàu và Forwarder
Phạm vi áp dụng	Thường dùng cho hàng lẻ (LCL) hoặc khi chủ hàng muốn bảo mật thông tin	Áp dụng cho cả lô hàng lớn (FCL) mà Forwarder đặt với hãng tàu
Số lượng	Có thể có nhiều HBL tương ứng với một MBL (trong lô hàng gom)	Chỉ có một MBL cho cả một container hoặc một lô hàng lớn

Khi nào doanh nghiệp xuất nhập khẩu cần dùng HBL?

Hiểu rõ HBL là gì và các tình huống áp dụng thực tế sẽ giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định đúng đắn.

Khi gửi hàng lẻ (LCL)

Đây là trường hợp phổ biến nhất. Khi khối lượng hàng hóa không đủ để lấp đầy một container, doanh nghiệp sẽ tìm đến dịch vụ của một công ty forwarder. Forwarder sẽ gom hàng của nhiều chủ hàng lại với nhau, đóng vào một container và vận chuyển.

Trong trường hợp này, mỗi chủ hàng sẽ nhận một HBL cho lô hàng của mình. Đây là lợi ích khi sử dụng HBL trong giao dịch thương mại hàng lẻ. Việc này giúp tối ưu chi phí vận chuyển.

Cần tư vấn về chứng từ xuất nhập khẩu? Liên hệ PTN Logistics để được hỗ trợ miễn phí.

Khi muốn bảo mật thông tin nhà cung cấp với người mua cuối

Trong các giao dịch thương mại trung gian, công ty trung gian không muốn người mua cuối biết được thông tin của nhà máy sản xuất. Điều này để tránh việc họ làm việc trực tiếp với nhau trong tương lai.

Bằng cách sử dụng HBL, công ty trung gian có thể đứng tên là người gửi hàng trên vận đơn đưa cho người mua. Trong khi thông tin trên MBL vẫn là giữa forwarder và nhà cung cấp. Câu hỏi HBL là gì trong trường hợp này mang ý nghĩa chiến lược kinh doanh.

Tóm lại, HBL là gì? Đó là chứng từ sở hữu hàng hóa do người giao nhận phát hành. Có vai trò trong việc xác nhận quyền nhận hàng. Hiểu đúng và sử dụng HBL hiệu quả giúp tối ưu chi phí và giảm thiểu rủi ro. Mọi thắc mắc về chứng từ và quy trình, hãy để PTN Logistics đồng hành và tư vấn giải pháp hiệu quả nhất.

Thông tin liên hệ

Hotline: 1900 2197 – 0935 333 999
Email: nam.nguyen@ptnlogistics.com

Các câu hỏi thường gặp liên quan đến HBL

HBL có thể chuyển nhượng được không?

Có. HBL là chứng từ sở hữu hàng hóa. Vì vậy trong một số trường hợp nó có thể được chuyển nhượng để thay đổi quyền nhận hàng. Tuy nhiên, việc này cần tuân thủ chặt chẽ quy định của hãng tàu hoặc forwarder phát hành.

Khi nào doanh nghiệp cần yêu cầu bản gốc HBL/MBL thay vì bản telex release?

Bản gốc thường được yêu cầu khi các bên chưa tin tưởng nhau hoặc cần chứng từ pháp lý cứng để thanh toán. Ngược lại, telex release tiện lợi hơn, giúp tiết kiệm thời gian giao nhận hàng.

HBL có giá trị như một hợp đồng vận tải hay không?

Không. HBL chỉ có giá trị chứng từ vận tải giữa chủ hàng và forwarder. Hợp đồng vận tải chính thức là MBL, được ký kết trực tiếp giữa hãng tàu và người giao nhận.

Trường hợp mất HBL hoặc MBL thì xử lý thế nào?

Khi mất HBL/MBL, chủ hàng phải làm thủ tục bảo lãnh. Đồng thời cam kết không khiếu nại và nộp tiền đặt cọc theo quy định của hãng tàu hoặc forwarder để được cấp lại.

HBL có thể dùng cho vận chuyển hàng không hay chỉ áp dụng cho đường biển?

HBL phổ biến nhất trong vận tải biển. Tuy nhiên, trong vận tải hàng không cũng tồn tại chứng từ tương tự gọi là House Air Waybill (HAWB).