Hub trong logistics là gì? Tìm hiểu định nghĩa và vai trò

Hub trong logistics là gì và tại sao nó lại quan trọng đối với sự thành công của chuỗi cung ứng hiện đại? Việc tối ưu hóa luồng hàng qua các hub trung tâm là chìa khóa để quản lý hiệu quả các lô hàng. Cùng PTN Logistics tìm hiểu để áp dụng mô hình này vào việc giảm chi phí và tăng tốc độ cho doanh nghiệp của mình.

Hub trong logistics là gì? Giải mã thuật ngữ quan trọng

Để vận hành hiệu quả chuỗi cung ứng, việc nắm vững các thuật ngữ cốt lõi là yêu cầu bắt buộc. Bài viết này sẽ làm rõ khái niệm nền tảng về hub và các mô hình liên quan.

Định nghĩa hub logistics là gì?

Khi tìm hiểu hub trong logistics là gì, có thể hiểu đây là trung tâm trung chuyển hàng hóa trong chuỗi cung ứng. Là nơi tập kết, phân loại và phân phối hàng đến các điểm khác. Thông thường, hub được đặt tại những vị trí chiến lược. Chẳng hạn như cảng biển, sân bay, khu công nghiệp hoặc cửa khẩu quốc tế để thuận lợi kết nối vận tải.

Trong mô hình “hub and spoke”, hub đóng vai trò trung tâm, còn các điểm vệ tinh (spoke) sẽ nhận và gửi hàng qua hub. Nhờ đó, doanh nghiệp tiết kiệm chi phí vận tải. Đồng thời tối ưu thời gian giao hàng và nâng cao hiệu quả quản lý chuỗi cung ứng.

Phân biệt Hub với kho hàng và trung tâm phân phối

Nhiều người thường nhầm lẫn giữa hub, kho hàng và trung tâm phân phối. Sự khác biệt nằm ở chức năng và tốc độ luân chuyển hàng hóa.

• Kho hàng (Warehouse) tập trung vào việc lưu trữ hàng hóa trong thời gian dài
• Trung tâm phân phối (Distribution Center) cũng lưu trữ nhưng chú trọng hơn vào việc hoàn tất đơn hàng
• Hub ưu tiên xử lý và trung chuyển hàng hóa với thời gian lưu kho tối thiểu, đôi khi chỉ vài giờ thông qua kỹ thuật cross-docking.

Nguồn gốc và lịch sử phát triển của mô hình Hub and spoke

Mô hình Hub and spoke (Trục và Nan hoa) là nền tảng hoạt động của hầu hết các logistics hub hiện đại. Mô hình này ban đầu được ngành hàng không tiên phong áp dụng để tối ưu hóa các chuyến bay.

Trong logistics, các “nan hoa” (spokes) là các tuyến đường vận chuyển hàng hóa từ nhiều địa điểm khác nhau về một “trục” (hub) trung tâm. Tại đây, hàng hóa được sắp xếp, hợp nhất lại rồi tiếp tục được vận chuyển qua các nan hoa khác đến đích. Quá trình này chính là câu trả lời quan trọng cho hub trong logistics là gì.

>>Tìm hiểu ngay: Dịch vụ xuất nhập khẩu giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh

Vai trò không thể thiếu của Hub trong chuỗi cung ứng xuất nhập khẩu

Sau khi nắm được định nghĩa, cần biết được vai trò thực tiễn của hub trong việc tối ưu hóa hoạt động logistics, đặc biệt là trong lĩnh vực xuất nhập khẩu.

Tối ưu hóa mạng lưới vận tải, giảm thiểu chi phí

Vai trò quan trọng nhất của một logistics hub là giúp tối ưu hóa chuỗi cung ứng. Bằng cách gom các lô hàng nhỏ thành các lô lớn hơn để vận chuyển trên các tuyến đường dài, doanh nghiệp có thể tận dụng tối đa tải trọng của phương tiện.

Điều này giúp giảm đáng kể chi phí logistics trên mỗi đơn vị hàng hóa. Đặc biệt hiệu quả với các tuyến vận tải đường dài và vận tải quốc tế. Việc hiểu rõ hub trong logistics là gì cho phép doanh nghiệp khai thác lợi thế kinh tế theo quy mô.

Tăng tốc độ luân chuyển và xử lý hàng hóa

Một hub được vận hành hiệu quả sẽ rút ngắn đáng kể thời gian vận chuyển tổng thể của lô hàng. Thay vì thực hiện nhiều chuyến đi trực tiếp phức tạp, hàng hóa chỉ cần đi qua một điểm trung tâm để được xử lý nhanh chóng. Các quy trình tự động hóa và hệ thống quản lý kho (WMS) hiện đại tại hub cho phép phân loại và chuyển tiếp hàng hóa gần như ngay lập tức.

Câu trả lời cho hub trong logistics là gì về mặt tốc độ chính là một cỗ máy tăng tốc cho dòng chảy hàng hóa. Điều này đảm bảo hàng đến tay người nhận nhanh nhất có thể.

Là điểm hợp nhất và tách hàng hóa hiệu quả

Trong xuất nhập khẩu, hub đóng vai trò là điểm hợp nhất và chia tách lô hàng.

• Đối với hàng xuất, các lô hàng lẻ (LCL) từ nhiều nhà cung cấp sẽ được gom hàng lẻ tại hub để đóng chung vào một container, tiết kiệm chi phí.
• Đối với hàng nhập, hub là nơi một container hàng được dỡ ra và chia tách lô hàng thành các đơn hàng nhỏ hơn để giao cho nhiều người nhận khác nhau.

Hoạt động này giải thích một phần quan trọng của hub trong logistics là gì.

Nâng cao hiệu quả quản lý tồn kho và giảm thiểu rủi ro

Việc tập trung hàng hóa tại một số hub chiến lược giúp doanh nghiệp dễ dàng hơn trong việc quản lý hàng tồn kho. Thay vì phân tán hàng ở nhiều kho nhỏ lẻ, việc quản lý tập trung cho phép kiểm soát số lượng, tình trạng hàng hóa chính xác hơn. Đồng thời giảm chi phí bảo hiểm và an ninh.

Hub trong logistics là gì trong quản trị rủi ro? Nó là một điểm kiểm soát trung tâm, giúp giảm thiểu thất thoát, hư hỏng và đảm bảo hàng hóa được xử lý theo đúng tiêu chuẩn trong suốt quá trình vận chuyển.

>>Khám phá: Ops là gì? Nhiệm vụ, vai trò quan trọng trong xuất nhập khẩu

Các loại hình Logistics Hub phổ biến hiện nay

Ngành logistics rất đa dạng, và các hub cũng được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau để đáp ứng các nhu cầu cụ thể của chuỗi cung ứng.

Phân loại theo chức năng 

Dựa trên chức năng chính, có thể phân hub thành ba loại cơ bản.

• Hub gom hàng (Consolidation Hub) tập trung thu thập các lô hàng nhỏ từ nhiều người gửi
• Hub chia chọn (Sortation Hub) chuyên về việc phân loại hàng hóa với tốc độ cao để gửi đến các khu vực khác nhau
• Hub trung chuyển (Transshipment Hub) đóng vai trò là điểm chuyển tiếp giữa các phương thức vận tải hoặc các tuyến đường khác nhau

Việc hiểu rõ chức năng của từng loại sẽ giúp trả lời sâu hơn về hub trong logistics là gì trong từng kịch bản vận hành cụ thể.

Phân loại theo phương thức vận tải

Phương thức vận tải là một tiêu chí phân loại quan trọng. Cảng trung chuyển quốc tế là một dạng hub cảng biển khổng lồ. Trung tâm logistics hàng không (Air Cargo Hub) thường đặt tại các sân bay lớn.

Tương tự, hub đường sắt nằm ở các giao điểm đường sắt quan trọng. Đặc biệt, hub vận tải đa phương thức, kết nối ít nhất hai phương thức vận tải (ví dụ như hub cảng cạn (ICD – Inland Container Depot) kết nối đường bộ và đường biển). Đây là lời giải thích cho hub trong logistics là gì trong việc tạo ra quy trình vận chuyển hàng hóa liền mạch.

Phân loại theo quy mô 

Quy mô và phạm vi phục vụ cũng là một cách phân loại phổ biến. Hub phân phối khu vực phục vụ một vùng địa lý nhất định trong một quốc gia.

• Hub quốc gia có vai trò là trung tâm phân phối chính cho toàn bộ lãnh thổ.
• Hub quốc tế như các cảng biển và sân bay lớn, là điểm nút quan trọng trong mạng lưới logistics toàn cầu, xử lý hàng hóa đến và đi từ nhiều quốc gia.

Phạm vi hoạt động chính là yếu tố cốt lõi để xác định vai trò của hub trong logistics là gì trên bản đồ chuỗi cung ứng.

Quy trình hoạt động cơ bản của một Logistics Hub

Để hiểu rõ cách một hub tạo ra hiệu quả, cần phân tích quy trình vận hành bên trong nó, từ lúc tiếp nhận đến khi xuất hàng đi.

Giai đoạn 1: Tiếp nhận hàng hóa 

Đây là giai đoạn đầu tiên trong quy trình hoạt động, hay còn gọi là inbound và outbound logistics phía đầu vào. Hàng hóa từ các “nan hoa” được vận chuyển đến hub.

Tại đây, các phương tiện vận tải được dỡ hàng một cách nhanh chóng. Hàng hóa sau đó được kiểm tra sơ bộ về số lượng, tình trạng bên ngoài và đối chiếu với chứng từ đi kèm.

Việc quét mã vạch hoặc mã RFID ngay tại cổng tiếp nhận giúp cập nhật tức thời trạng thái của lô hàng lên hệ thống quản lý kho (WMS), bắt đầu cho một quy trình xử lý chính xác. Chính quy trình tiếp nhận chuyên nghiệp này là bước đầu tiên để trả lời câu hỏi hub trong logistics là gì.

Giai đoạn 2: Xử lý, lưu trữ và phân loại 

Sau khi tiếp nhận, hàng hóa được đưa vào khu vực xử lý. Tại các hub hiện đại, quy trình phân loại hàng hóa tự động bằng băng chuyền và robot giúp tăng tốc độ và độ chính xác lên tối đa.

Những lô hàng cần lưu trữ tạm thời sẽ được đưa vào các vị trí đã được hệ thống WMS chỉ định. Việc hiểu hub trong logistics là gì ở giai đoạn này chính là thấy được sự kết hợp giữa công nghệ và quy trình để xử lý một khối lượng hàng hóa khổng lồ trong thời gian ngắn nhất có thể.

Giai đoạn 3: Gom hàng và chuẩn bị đơn hàng

Dựa trên các đơn hàng và điểm đến cuối cùng, hệ thống sẽ tiến hành gom các mặt hàng lại với nhau. Đây là giai đoạn hoàn tất đơn hàng. Hàng hóa có thể được gộp từ nhiều lô hàng inbound khác nhau để tạo thành một lô hàng outbound hoàn chỉnh.

Nhiều hub còn cung cấp các dịch vụ giá trị gia tăng (Value-Added Services – VAS) trong giai đoạn này. Chẳng hạn như dán nhãn, đóng gói lại, hoặc kiểm tra chất lượng. Đây là một minh chứng nữa cho thấy hub trong logistics là gì không chỉ là nơi trung chuyển.

Giai đoạn 4: Xuất hàng (Outbound Logistics)

Đây là giai đoạn cuối cùng. Sau khi các đơn hàng đã được chuẩn bị và gom lại, chúng sẽ được di chuyển đến khu vực xuất hàng. Tại đây, hàng hóa được xếp lên các phương tiện vận tải (xe tải, container) để bắt đầu hành trình đến điểm đến tiếp theo hoặc người nhận cuối cùng.

Chứng từ và dữ liệu hệ thống được cập nhật lần cuối để xác nhận hàng đã rời khỏi hub. Hoạt động này khép lại một chu trình vận hành hiệu quả. Đồng thời khẳng định vai trò trung tâm của hub trong logistics là gì trong mạng lưới vận tải.

Cần tăng tốc độ cho lô hàng của bạn? Để lại thông tin, chuyên viên của PTN sẽ liên hệ tư vấn ngay.

Tóm lại, hub trong logistics là gì? Đó là một mắt xích không thể thiếu, đóng vai trò là trái tim của chuỗi cung ứng hiện đại, giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí, tăng tốc độ giao hàng và giảm thiểu rủi ro. Để xây dựng một mạng lưới vận tải hiệu quả và tận dụng tối đa lợi thế từ mô hình hub-and-spoke cho doanh nghiệp của mình, gọi PTN Logistics để nhận tư vấn.

Thông tin liên hệ 

• Hotline: 1900 2197 – 0935 333 999
• Email: nam.nguyen@ptnlogistics.com

Các câu hỏi thường gặp liên quan đến logistics hub