Shipment là gì? Toàn tập A đến Z về lô hàng trong Logistics

Shipment là gì? Đây là một trong những thuật ngữ logistics cơ bản nhất nhưng lại thường bị nhầm lẫn. Để hoạt động xuất nhập khẩu diễn ra suôn sẻ, việc hiểu đúng bản chất của một lô hàng là vô cùng quan trọng. Cùng PTN Logistics khám phá để hệ thống hóa kiến thức nền tảng và tự tin hơn trong mỗi giao dịch vận chuyển quốc tế của mình.

Định nghĩa Shipment là gì trong xuất nhập khẩu?

Việc xác định Shipment là gì trong vận chuyển quốc tế đóng vai trò then chốt trong việc quản lý, theo dõi và làm thủ tục hải quan cho hàng hóa.

Shipment là một lô hàng hoặc một khối lượng hàng hóa cụ thể được vận chuyển từ một điểm đi (người gửi) đến một điểm đến (người nhận) trong cùng một lần giao dịch, và được xác định bởi một bộ chứng từ vận tải duy nhất. Chứng từ này có thể là vận đơn đường biển (Bill of Lading) hoặc vận đơn hàng không (Air Waybill).

Đây là định nghĩa cốt lõi khi tìm hiểu Shipment là gì. Bất kể lô hàng đó lớn hay nhỏ, chứa một hay nhiều loại sản phẩm, chỉ cần chúng được gửi đi cùng nhau dưới một mã vận đơn, chúng sẽ được coi là một shipment.

Phân biệt Shipment, Cargo, Freight và Consignment

Sau khi đã có định nghĩa nền tảng Shipment là gì, cần phân biệt nó với các thuật ngữ dễ gây nhầm lẫn khác để tránh những sai sót không đáng có trong quá trình làm việc.

Shipment là gì?: Lô hàng cụ thể gắn với một vận đơn 

Yếu tố xác định một Shipment là gì chính là tính độc nhất của nó, được đại diện bởi một vận đơn.

• Một container có thể chứa nhiều shipment từ nhiều chủ hàng khác nhau (trong trường hợp hàng lẻ LCL), và mỗi shipment đó sẽ có một vận đơn riêng
• Một shipment lớn cũng có thể chiếm nhiều container (trong trường hợp hàng FCL)

Nhưng tất cả vẫn chỉ được quản lý dưới một vận đơn duy nhất. Trọng tâm của khái niệm shipment là gì chính là mối quan hệ giữa một khối lượng hàng hóa và chứng từ vận tải của nó trong một giao dịch cụ thể.

Cargo: Toàn bộ hàng hóa trên một phương tiện vận tải 

Cargo mang ý nghĩa rộng hơn shipment. Nó chỉ toàn bộ khối lượng hàng hóa được chuyên chở trên một phương tiện vận tải tại một thời điểm. Ví dụ như toàn bộ container trên một con tàu hoặc kiện hàng trong khoang một chiếc máy bay.

Một “cargo” của tàu có thể bao gồm hàng trăm, thậm chí hàng nghìn Shipment khác nhau của nhiều chủ hàng. Do đó, khi đề cập đến tổng thể hàng hóa trên tàu, người ta dùng từ Cargo. Còn khi nói về một lô hàng là gì của một khách hàng cụ thể, người ta dùng Shipment. Đây là điểm khác biệt cơ bản cần nắm khi phân tích Shipment là gì.

Freight: Vừa có nghĩa là hàng hóa, vừa có nghĩa là cước phí vận chuyển

Freight là một thuật ngữ đa nghĩa. Nó có thể được dùng đồng nghĩa với Cargo để chỉ hàng hóa được vận chuyển. Tuy nhiên, trong ngành logistics hiện đại, Freight thường được hiểu là cước phí vận chuyển (freight rate). Tức là chi phí phải trả để di chuyển hàng hóa từ điểm A đến điểm B.

Việc hiểu rõ bối cảnh sẽ giúp xác định ý nghĩa chính xác của Freight và phân biệt với khái niệm Shipment là gì trong từng trường hợp.

Consignment: Dùng trong bối cảnh người gửi (consignor) và người nhận (consignee)

Consignment có ý nghĩa rất gần với Shipment và thường được sử dụng thay thế cho nhau. Tuy nhiên, Consignment nhấn mạnh hơn vào mối quan hệ giao dịch và quyền sở hữu giữa người gửi hàng (consignor) và người nhận hàng (consignee).

Thuật ngữ này mô tả lô hàng được “ủy thác” hoặc “gửi” từ bên này cho bên kia. Trong khi câu hỏi Shipment là gì tập trung vào quá trình vận tải vật lý và chứng từ. Consignment lại tập trung hơn vào bản chất thương mại của việc gửi hàng, đặc biệt trong các bối cảnh như hàng ký gửi, ủy thác.

>>Tìm hiểu thêm: Dịch vụ hải quan PTN – Giải pháp xuất nhập khẩu hàng đầu 2025

Các loại Shipment phổ biến nhất hiện nay

Hiểu rõ Shipment là gì giúp dễ dàng phân loại shipment dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau. Việc này giúp tối ưu hóa chi phí và hiệu quả vận hành.

Phân loại theo khối lượng: FCL (Full Container Load) và LCL (Less than Container Load)

Đây là cách phân loại phổ biến nhất trong vận tải đường biển.

• FCL (hàng nguyên container) là một shipment đủ lớn để lấp đầy toàn bộ một container, chủ hàng sẽ thuê trọn container đó
• LCL (hàng lẻ) là những shipment không đủ lớn để lấp đầy một container

Trong trường hợp này, các công ty giao nhận (freight forwarder) sẽ gom nhiều lô hàng LCL của nhiều chủ hàng khác nhau vào chung một container (gom hàng). Việc lựa chọn giữa FCL và LCL là một quyết định quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí và thời gian vận chuyển của lô hàng.

Phân loại theo phương thức vận tải

Phương thức vận tải là một tiêu chí phân loại rõ ràng khác khi tìm hiểu về Shipment là gì.

• Ocean Shipment (hay Sea Shipment) là lô hàng được vận chuyển bằng đường biển, thường áp dụng cho hàng hóa khối lượng lớn, không yêu cầu thời gian gấp
• Air Shipment là lô hàng được vận chuyển bằng vận tải hàng không, phù hợp với hàng hóa có giá trị cao, cần giao nhanh
• Inland Shipment là các lô hàng được vận chuyển trong nội địa một quốc gia, sử dụng xe tải hoặc tàu hỏa

Đôi khi, một lô hàng cần kết hợp các phương thức này, gọi là vận tải đa phương thức (multimodal transport).

Phân loại theo tính chất

Tính chất của hành trình vận chuyển cũng là một yếu tố quan trọng khi xem xét Shipment là gì.

• Direct Shipment là lô hàng được vận chuyển thẳng từ cảng đi đến cảng đích mà không dừng lại hoặc chuyển tải ở một cảng trung gian nào
• Transshipment (chuyển tải) là việc lô hàng được dỡ ra khỏi một phương tiện vận tải (ví dụ, tàu A) tại một cảng trung gian (cảng chuyển tải). Sau đó được xếp lên một phương tiện khác (tàu B) để tiếp tục hành trình đến cảng đích.

Transshipment thường giúp tối ưu hóa mạng lưới của hãng tàu (shipping line) nhưng có thể làm tăng thời gian vận chuyển. Đây cũng là một trong những câu trả lời cho câu hỏi Shipment là gì.

Lo ngại về thủ tục thông quan phức tạp? Liên hệ PTN Logistics để được lo trọn gói A-Z.

Hành trình của một lô hàng gồm những giai đoạn nào?

Để thực sự tường tận Shipment là gì, việc nắm được toàn bộ hành trình của một lô hàng từ đầu đến cuối là vô cùng cần thiết. Dưới đây là quy trình 7 bước cơ bản trong vòng đời của một shipment điển hình.

Booking (Đặt chỗ với hãng vận tải)

Đây là bước khởi đầu. Sau khi chủ hàng (shipper) có nhu cầu vận chuyển, họ hoặc công ty freight forwarder sẽ liên hệ với hãng tàu/hãng hàng không để đặt chỗ cho lô hàng. Sau khi xác nhận, hãng vận tải sẽ phát hành booking note (ghi chú đặt chỗ), xác nhận không gian trên tàu/máy bay đã được giữ cho shipment này.

Cargo Pickup (Lấy hàng)

Hàng hóa được vận chuyển từ kho của người gửi đến cảng hoặc kho gom hàng (CFS). Quá trình này có thể do người gửi tự thực hiện hoặc do công ty logistics sắp xếp. Đây là bước không thể bỏ qua khi tìm hiểu Shipment là gì.

Origin Handling (Xử lý hàng tại cảng/sân bay đi)

Tại đây, lô hàng trải qua nhiều công đoạn: kiểm tra an ninh, cân đo, đóng gói (nếu là hàng LCL). Quan trọng nhất là làm thủ tục khai báo hải quan xuất khẩu. Các loại phí như phí THC (Terminal Handling Charge) sẽ phát sinh ở giai đoạn này.

Main Carriage trong (Vận chuyển chính)

Đây là quá trình quan trọng khi lô hàng được vận chuyển từ quốc gia xuất khẩu đến quốc gia nhập khẩu bằng đường biển hoặc đường không. Quá trình theo dõi và quản lý quy trình giao nhận hàng hóa trong giai đoạn này là cực kỳ quan trọng. Bước này là một phần trong câu trả lời cho câu hỏi Shipment là gì.

Destination Handling (Xử lý hàng tại cảng/sân bay đến)

Khi đến nơi, lô hàng được dỡ khỏi phương tiện vận tải và chuyển vào kho bãi tại cảng. Các thủ tục tương tự như ở cảng đi sẽ được thực hiện, bao gồm dỡ hàng, sắp xếp và lưu kho tạm thời.

Customs Clearance trong Shipment là gì? (Thông quan)

Đây là một trong những bước phức tạp nhất. Người nhận hàng hoặc đại lý hải quan (customs broker) được ủy quyền sẽ phải nộp bộ chứng từ cần thiết cho cơ quan hải quan để tiến hành thông quan hàng hóa. Hàng hóa chỉ được phép đưa ra khỏi cảng sau khi hoàn tất nghĩa vụ thuế và thủ tục.

>>Xem ngay: Tìm hiểu CAF là gì? Vai trò của phí CAF trong xuất nhập khẩu

Cargo Delivery (Giao hàng cho người nhận)

Sau khi thông quan, hãng tàu sẽ phát hành lệnh giao hàng (Delivery Order – D/O). Người nhận hàng dùng lệnh này để nhận hàng tại cảng và sắp xếp phương tiện vận chuyển hàng về kho của mình. Dịch vụ giao hàng tận nơi (door-to-door) sẽ bao gồm cả bước này, hoàn tất vòng đời của một shipment và chuỗi cung ứng (supply chain).

Việc nắm vững quy trình này giúp các bên liên quan chủ động trong việc lập kế hoạch, dự trù chi phí và xử lý các vấn đề phát sinh, qua đó trả lời sâu sắc hơn cho câu hỏi Shipment là gì.

Tóm lại, Shipment là gì? Đó là một lô hàng cụ thể, được xác định bởi một vận đơn duy nhất và trải qua một quy trình 7 bước rõ ràng. Hiểu rõ khái niệm này giúp doanh nghiệp chủ động trong mọi khâu. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về lô hàng của mình, gọi ngay cho PTN Logistics để nhận được tư vấn chuyên nghiệp và giải pháp tối ưu nhất.

Thông tin liên hệ

• Hotline: 1900 2197 – 0935 333 999
• Email: nam.nguyen@ptnlogistics.com

Các câu hỏi thường gặp liên quan đến Shipment là gì